المان های شهری در تهران بسیار متنوع میباشند و از زمان های گذشته تا به امروز به همت هنرمندان و مدیران شهری طراحی و
تولید گردیده و در معرض دید عموم مردم و گردشگران خارجی قرار گرفته است.ساخت المان شهری با توجه به متریال های
مختلف بسیار متنوع و حساس میباشد.معمولا عکس المان شهری و نمونه المان شهری بیانگر حساسیت و کار فراوانی که بر
روی اینگونه اثار صورت میگیرد را نشان خواهد داد. المان میدان در اکثر شهرها و مخصوصا در تهران بیانگر اهمیت این موضوع میباشد.
المان های شهری در تهران
لازم به ذکر است حتی ورودی های شهر و دروازه های ان نیر به نوعی در زمره المان های شهری قرار میگیرد.این
سبک المان های شهری در ایران بسیار زیاد میباشند. المانهای نوروزی والمانهای فصلی که به مناسبت های خاصی
برای زمان کوتاهی طراحی ونصب میگردد.
المان های شهری در تهران
المان های شهری در تهران
انواع دروازه ها
دروازه به دونوع درونی و بیرونی قابل تقسیم است :
در قدیم سواد برخی شهرهای بزرگ حصار و دروازه های جداگانه داشت که جزئ « دروازه های بیرونی » به شمار می آمدند .
دروازه های بیرونی همواره در امتداد جاده های منتهی به شهر قرار داشتند که به لحاظ کارکردی به سه دسته قابل تقسیم هستند :
1- دروازه های اصلی : هر شهر تاریخی حداقل یک و گاهی چند دروازه ی اصلی در امتداد راه های اصلی منتهی به شهر داشت .
2- دروازه های فرعی : در شهرهایی که دارای دروازه های متعدد بودند برخی دروازه ها جنبه ی کارکردی کمتری داشتند .
این دروازه ها در امتداد راه های منتهی به مزارع ، باغ ها یا روستاهای اطراف بود . 3- دروازه های حکومتی :
محل ارگ در برخی از شهرها به گونه ای بود که یک ضلع آن بخشی از حصار شهر را تشکیل می داد . در این حالت
، قلعه یک دروازه داست که منحصر به رفت و آمد حاکم و ساکنان قلعه بود .
کارکرد دروازه های بیرونی
کارکرد ارتباطی : دروازه ها با وجود خندق و حصار یگانه راه ارتباطی شهر با فضای بیرون آن بودند .
بنابراین وجه ارتباطی دروازه ها مهم ترین نقش و کارکرد آنها به شمار می آمد .
کارکرد نظارتی : با محدودیت ورود و دسترسی به شهر ، دروازه ها مکانی برای کنترل عبور و مرور افراد نیز محسوب می شدند .
کارکرد دفاعی و امنیتی : با بستن دروازه ها و کنترل راه های ارتباطی ، حفظ امنیت و دفاع از شهر د رمواقع بحرانی میسر می شد.
کارکرد اقتصادی و اجتماعی : در کنار دروازه ها مالیات و عوارض کالاهای تجاری از بازرگانان دریافت می شد.
رفت و آمد کاروان های بازرگانی و مسافران در پیرامون دروازه ها فضایی اجتماعی ، پر تحرک و فعال پدید می آورد
که موجب شکل گیری بازار ، کاروانسراهای بزرگ و میدان در پیرامون دروازه می شد و به این ترتیب بعضی از فعالیت های
بازرگانی ، تولیدی ، اجتماعی ، تفریحی و خدماتی در آن فضاها جریان می یافت .
گذراندان اوقات فراغت : فضاهای پیرامون برخی دروازه ها در ایام تعطیل محل تجمع مردم و تماشای مسابقات کشتی ،
چوگان و نمایش های مارگیران ، شعبه بازان ، رقاصان و … بود . دروازه ی شاه عبدالعظیم در دوره ی قاجار کمابیش دارای چنین کارکردی بوده است .
مجازات مجرمان : حضور برخی گروه های خاص و اقشار کم درآمد در این فضا ها موجب می شد که حاکم برای نمایش
قدرت خود و ترساندن خطاکاران و مخالفان ، محکومان به اعدام را در کنار دروازه به مجازات رساند . میدان اعدام تهران
نمونه ی این گونه دروازه ها بود . این میدان در اواسط دوره ی قاجار به شکل فضایی فاقد طراحی معمارانه ، در بیرون دروازه ی محمدیه ( غار ) قرار داشت .
- بدرقه و استقبال : مراسم استقبال از شخصیت ها ، گروه های سیاسی و مذهبی و کاروان های بازرگانی ، مسافرتی
- و زیارتی از اتفاقات محوطه ی دروازه ها بود .
- مرز طبیعی : در گذشته موقعیت جغرافیایی ، شکل زمین و ویژگی های توپوگرافی نظیر رودخانه و کوه در مکان یابی
- ورودی شهرها اهمیت داشت . چرا که دسترسی به شهر محدود به همان نقطه می شد و کنترل آن اسان تر بود . برای
- مثال دسترسی به شیراز از جاده ی اصفهان فقط از تنگه ی الله اکبر میسر بود که دروازه قرآن در آنجا بنا نهاده شده است .
عناصر شکل دهنده ی فضاهای ورودی
دروازه های اصلی
در گذشته دروازه های پایتخت و شهرهای بزرگ و مهم و دروازه های اصلی شهرهای متوسط را با طراحی معمارانه می ساختند .
گاه از برج و عناصر تزئینی مانند میل ها و سردرهایی با اشکال متنوع استفاده می کردند . سطح دیوارهای برخی از این دروازه ها
را با طاق نماهای متعدد و گوناگون می آراستند . برخی از این دروازه ها دارای سه دهانه بودند ( در دوره ی قاجار ) که دهانه ی
وسط بزرگ تر و دو دهانه ی واقع در دو سوی آن کوچک تر بود . در اواخر دوره ی قاجار با رواج سلاح های آتشین و همچنین
کاهش احتمال خطر ناشی از حمله به شهرهای بزرگ ، حتی در کنار دروازه های اصلی و بیرونی شهر برج نمی ساختند ، بلکه از
عناصری مانند گدسته برای آراستن دروازه ها استفاده می کردند . در دو سوی دروازه یا بالای ورودی اصلی ، اتاق یا اتاق هایی
برای اقامت نگهبانان دروازه و ماموران گمرک می ساختند . عمق دهانه ی این نوع دروازه ها به طور متوسط بین 3 تا 5 متر بود .
دروازه های فرعی
دروازه های فرعی و کوچک بسیار ساده و بدون طراحی از پیش تعیین شده ساخته می شدند . عناصر کالبدی این نوع دروازه ها
اغلب عبارت بودند از دو جرز بزرگ در دو سوی دهانه ی ورودی و یک طاق قوسی شکل بر بالای دهانه که به ساده ترین
شکل با هم ترکیب می شدند . این گونه دروازه ها بیشتر عملکردی بودند و مقایس انسانی داشتند . عرض دهانه ی آنها به طور
متوسط بین 2 تا 3 متر و ارتفاع آنها بین 3 تا 4 متر بود .
خندق و پل
پیرامون حصار بیشتر شهرهای بزرگ و گاهی شهرهای کوچک خندقی وجود داشت که معمولاً در هنگام خطر در آن آب
می ریختند تا مهاجمان نتوانند به شهر دسترسی پیدا کنند . برای عبور از خندق ، روبه روی هر دروازه یک پل قرار داشت که
در مواقع عادی از آن استفاده می کردند و در شرایط بحرانی آن را بر می داشتند . البته بعد از دست یابی به امنیت نسبی در
کشور در دوران ناصرالدین شاه این پل ها آجری و ثابت شدند .
کاروانسرا
در گذشته ورود به شهرهای درونه حصار نیاز به بازرسی داشت . این بازرسی در کاروانسراهای ورودی شهر صورت می گرفت .
این کاروانسراها محل باراندازی و بارگیری کالاهای شهر نیز محسوب می شدند . کاروانسرا را در کنار دروازه یا در مسیر بین شهرها
می ساختند . و برای استراحت کاروانیان و گذران شب در آن اقامت می کردند .
ویژگی ها و محدوده ی انتظارات از ورودی
پذیرندگی
هنگام ورود به شهر اولین انتظار فرد حسن پذیرفته شدن است . شخص انتظار خوش آمدگویی دارد . از این رو لازم است فضای
ورودی زیبا و دلنشین باشد . حضور عناصر طبیعی فضا را دلپذیر می کند و تغییر تدریجی از فضای طبیعی به فضای مصنوعی
را ممکن می سازد . حفظ و تقویت دیدها و مناظر در بهبود پذیرنگی ورودی ها نقش مهمی دارند . به همین دلیل باید دقت کرد که
دیدها توسط عناصر کالبدی و احجام مصنوع بسته نشود . مساله دیگر ایجاد حس راحتی است . بدین منظور در شهرهای امروز
ایجاد باندهای تندرو و کندرو در مسیر ورودی اهمیت زیادی دارد تا خودروهای در حال عبور بتنوانند به مسیر خود ادامه دهند
و خودروهایی که قصد استفاده از خدمات بین راهی یا مراجعه به بناهای اطراف ورودی ها را دارند بدون مزاحمت به مقصود
خود برسند . لازم است خدمات بین راهی اعم از رستوران ، فروشگاه مواد غذایی یا سوغات و مانند آن نیز موجود باشد .
تامین سایر نیازهای مسافران و ساکنان و دیگر کاربری های لازم ( تعمیرات ، سرویس بهداشتی ، نمازخانه و … ) برای آنها باید
در کناره ی ورودی ها پیش بینی شود .
یکی از جدیدترین المان های ورودی شهر که به سبک جدیدی برای اولین بار در ایران طراحی و اجرا گردیده است المان ورودی
و مبادی ورودی شهر تهران به نامک تابلو تهران زیبا میباشد.
این المان برای اولین بار در ایران اجرا گردیده است. این المان هم نمای روز زیبایی دارد و هم نمای شب بسیار زیبا و منحصر به فردی
را دارد. این المان توسط گروه جوان این شرکت در اسفند 1401 برای شروع سال جدید و خوشامد گویی به مسافران نوروزی طراحی و اجرا
گردیده است. کارفرمای این کار شرکت زیباسازی کل تهران میباشد و توسط گروه جوان این شرذکت ساخت و نصب گردیده است.
این المان ورودی شهر تلفیقی است از فلز صنعتی که بر روی سازه های مرتفع با فونداسیون های عظیم نصب گردیده است. این المان شهری
دارای 42 متر مربع مساحت میباشد که با احتساب ستون های ان 60 متر مربع مساحت را اشغال میکند. برای نمای روز این المان شهری از
گرین وال های سبز مصنوعی استفاده گردیده است و طرح ها و نوشته همگی در شب دارای نور پردازی بک گراند لایت میباشند که تصاویر
ان در ذیل قابل مشاهده میباشند.این المان شهری یک اپر هنری است که میتواند برای هر شهر و روستا با توجه به شاخص های مهم ان شهر
طراحی و تولید و اجرا گردد.در طرح ذیل یکی از نماد های تهران زیبا یعنی برج میلاد استفاده گردیده است.
خوانایی
نکته ی دیگر ی که به دلیل حاکمیت سواره در ورودی شهرها اهمیت زیادی دارد خوانایی است . خوانایی به افزایش ایمنی و راحتی مسافران
کمک میکند . لازم است نشانه های شاخص شهر ( طبیعی و مصنوعی ) قابل رویت باشد تا فرد بتواننند موقعیت خود را با آنها ارزیابی کند .
عامل دیگری که به خوانایی محل کمک می کند نظم است . ایجاد تعادل یا تقارن نسبی و محصوریت یکسان در حوزه ی ورودی به منظم بودن
این بخش کمک می کند . وجود سلسله مراتبی از ریتم در حرکت و جزئیات بدنه شخص را متوجه حرکت تدریجی از طبعیت به سمت محیط مصنوع می کند .
هویت
در حال حاضر تشخص نداشتن اولین مشکل کیفی ورودی شهرهای ما است . الگوی بی ماخذی که در تمام شهرها ( ساحلی ، کویری ، و کوهستانی )
تقلید می شود به لحاظ هویتی نادرست است . ورودی شهر را نمی توان با ایجاد فلکه و بلوار ، چند تابلو یا مجسمه تعریف کرد . این همانی و تطبیق
چهره ی ورودی با تصویر ذهنی مردم از شهر اهمیت زیادی دارد . به همین جهت حفظ نقاط خاطره انگیز اعم از بناهای یا عرصه های طبیعی مانند تپه ،
آبگیر ، چشمه و مانند آن به تقویت تصویر ذهنی آنان کمک زیادی می کند . حفظ خطوط توپوگرافی و پوشش گیاهی بومی نیز اهمت زیادی دارد .
سایر انتظارات کارکردی از فضای ورودی عبارتند از :
- مرز جدایی شهر و حومه ، محل تبدیل کارکردهای درون شهری به برون شهری با تغییر بافت شهر
- انتقال فیزیکی فرد به شهر
- انتقال اطلاعات شهر به مسافران
- معرفی شهر و نماد و نشانه ی آن
- توقفگاه مسافران به عنوان اصلی ترین گروه استفاده کننده از ورودی
- فضای جمعی زنده برای مسافران و خدمات رسانی به آنها
- نقطه ی آغاز سازمان فضایی شهر
- القای حس امنیت
- محل اجتماع شهروندان و برگزاری مراسم و آیین ها
- تشکیل یکی از میادین مهم شهر
- تفرجگاه برون شهری
- فضای پایانه ای برای تغییر سفرهای درون شهری و برون شهری
کارکردهای فضای ورودی
کارکرد انتقالی و ارتباطی
کارکرد اصلی فضای ورودی حرکت به فضای درونی است . فضایی که خود را از مسیر متمایز و مقدمات ورود را فراهم می کند .
ورودی باید در ارتباط با استخوان بندی شهر و در پیوند با ساخت اصلی شهر باشد .
کارکرد اجتماعی
کارکرد اجتماعی که گاه صرفاً یک کارکرد فرعی و گاه از اهمیت بیشتری برخوردار است . فضاهای ورودی برای بدرقه ،
استقبال و ملاقات کارایی دارد . همچنین محیطی برای توقف و استراحت است .
کارکرد اقتصادی
فضای اطراف ورودی برخی بناهای عمومی نظیر مساجد جامع َ، مزارهای بزرگ و بناهای تجاری شهر موقعیتی مناسب برای
فروشندگان و دست فروشان دارد . این موضوع برای ورودی شهرها نیز ، به علت ارتباط با راه های اصلی و بازرگانی صادق است .
شرکت مهندسی لتکا طراحان ایده ( تولید کننده المان شهری در تهران ) مفتخر است در راستای هدف گذاری های این شرکت با
بهره گیری از نیروهای مجرب در کنار کارشناسان جوان و‌نخبه ایرانی بصورت تخصصی در زمینه مبلمان شهری از جمله
( المان هفت سین شهری ، پایه چراغ پارکی، آبنما ،فلاورباکس، لوازم بدنسازی پارکی ،آلاچیق ،المان نوروزی هفت سین و……..)
فعالیت نماید. جهت خرید مبلمان شهری و یا هر گونه سوال در مورد قیمت مبلمان شهری با مشاورین ما در تماس باشید…
تلفن تماس:
09124951140
09194232691
021-77998416
